Struga Goleniowska, znana również jako Strumyk Goleniowski albo Smródka, to jedna z trzech rzek, które płyną przez malownicze miasto Goleniów, położone w województwie zachodniopomorskim. Ta niewielka rzeka, która pełni ważną rolę w ekosystemie regionu, wpada do rzeki Iny w pobliżu mostu znajdującego się na ulicy Szczecińskiej.
W okolicy Goleniowa, obok Strugi Goleniowskiej, przepływają jeszcze dwie inne rzeki. Największa z nich to Ina, mająca długość 129,1 km, która stanowi kluczowy element hydrografii tego obszaru. Kolejną rzeką jest Wiśniówka, która również wnosi swoje wody do lokalnego krajobrazu.
W przeszłości Struga Goleniowska miała istotne znaczenie, gdyż zasilała fosę otaczającą mury miejskie, dodając tym samym urokowi i funkcjonalności tej historycznej lokalizacji. Warto zaznaczyć, że pobliskimi dopływami Iny są także Mała Ina, której znaczenie zostało docenione w regionie, oraz Krąpiel. Obie te rzeki uchodzą do Iny w rejonie Stargardu, jednak nie mają swojego przebiegu przez Goleniów.
Dzięki różnorodności rzek i strumieni, Goleniów staje się miejscem o bogatej bioróżnorodności i pięknych krajobrazach, które można odkrywać podczas spacerów nad wodą. Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej o Małej Inie oraz jej roli w regionie, zachęcamy do dalszej lektury!
Historia nazwy
Struga Goleniowska nosi jedną ze swych historycznych nazw – Smródka, co jest bezpośrednio związane z jej zanieczyszczeniem. Jeszcze kilka lat temu woda w tej rzece wydzielała nieprzyjemny fetor, spowodowany głównie przez odprowadzanie ścieków z różnych źródeł, w tym zakładu karnego, POMetu oraz betoniarni.
Niestety, nieoczyszczone ścieki, pochodzące również z gospodarstw domowych z ulic: Bohaterów Warszawy oraz Pocztowej, kierowane były do Strugi Marszewskiej, a stamtąd następnie dalej do Strugi Goleniowskiej, co pogarszało jakość wody i powodowało poważne problemy ekologiczne w tym obszarze.
Trasa Strumyka
Długość Strumyka wynosi około 4,9 km. Rozpoczyna swoją trasę rurociągiem drenarskim o średnicy 0,3 m, który skutecznie zbiera wodę z sieci drenarskiej wybudowanej w wsi Budno. Następnie strumyk kontynuuje swoją drogę wzdłuż linii kolejowej Goleniów – Kołobrzeg, a po drodze przepływa przez niewielkie stawy hodowlane, kontynuując trasę pod linią kolejową Goleniów – Świnoujście.
Struga płynie dalej, zbliżając się do ogródków działkowych przy ulicy Bohaterów Warszawy, gdzie do niej wpada Struga Marszewska. W okolicy sklepu Netto, strumyk przechodzi pod mostem na ul. Szkolnej, a następnie kieruje się w stronę ul. Partyzantów i pod mostem na ul. Puszkina. W przeszłości, w tym miejscu spiętrzona woda Strumyka miała swoją rolę, napędzając turbiny młyna.
Dalszy odcinek Strumyka płynie wzdłuż Plantów, przechodząc pod ul. Konstytucji 3 Maja, a po drodze mijając pasaż przy ul. Kościuszki, ostatecznie wpada do rzeki Iny.
Dane techniczne
Strumyk Goleniowski charakteryzuje się niezwykle znacznym spadkiem dna, który waha się od 0,4 do 7 promila, co przekłada się na różnicę wysokości wynoszącą 7 metrów na 1000 metrów długości. Taki wysoki gradient sprawia, że woda porusza się szybko, co prowadzi do podmywania i erozji brzegów. Aby przeciwdziałać tym negatywnym skutkom, stworzono bystrotoki, które zostały wzmocnione betonowymi płytami na dnie, przez co spadek w tym obszarze sięga nawet 66 promili na 12 metrach.
Maksymalny przepływ wody w strumieniu osiąga 0,62 metra na sekundę. Do Goleniowskiego wpada łącznie 29 rowów, a także wybudowano 3 zastawki, które mają na celu spiętrzanie wody. W ramach infrastruktury znajdują się również 11 przepustów i 5 mostów. Głębokość strumienia waha się od 0,68 do 1,39 metra, a pod jego dnem znajduje się warstwa torfu, której miąższość wynosi od 1,5 do 3 metrów.
Znaczenie Strumyka
Historyczne
Strumyk Goleniowska, którego trasa zaczyna się przy ul. Puszkina, ma za sobą bogatą historię. Można przypuszczać, że pełnił on funkcję naturalnej fosy miejskiej. Kiedy poziom wód był o wiele wyższy niż obecnie, tereny podmokłych łąk, dzisiejsze Planty, były zalewane, co znacząco utrudniało dostęp do grodziska najeźdźcom. Dodatkowo, po stronie południowo-zachodniej mierzącą się z trudnością była rzeka Ina, stanowiąca kolejny naturalny obszar obronny.
Obecne
W dolinie Strumyka, w sąsiedztwie stawów hodowlanych, zlokalizowane są studnie głębinowe, dostarczające wodę dla mieszkańców Goleniowa. Istniało pewne ryzyko zanieczyszczenia wód przez opakowania agrochemikaliów wykorzystywanych w rolnictwie, które nieodpowiedzialnie składowano w mogilnikach, usytuowanych w pobliżu strumyka. Na szczęście, po interwencji Państwowej Inspekcji Sanitarnej, substancje te zostały usunięte, a mogilniki zlikwidowane.
W latach 2003-2004 dokonano remontu brzegów Strugi na odcinku od mostu przy ul. Konstytucji 3 Maja w kierunku pensjonatu Graff. Ta modernizacja znacząco poprawiła walory krajobrazowe zapomnianego Strumyka. W trakcie renowacji usunięto z jego koryta wiele odpadów, takich jak butelki, płyty chodnikowe oraz inne niepotrzebne przedmioty, co pomogło przywrócić naturalne piękno tego miejsca.
Strumyk, podobnie jak inne małe cieki wodne, mógłby stanowić istotne tarlisko dla ryb, takich jak szczupaki czy trocie wędrowne, które występują w rzece Inie. Niestety, ryby, które próbują wpłynąć do Strugi, natrafiają na wysokie spiętrzenie, które skutecznie utrudnia im dalszą podróż. Liczne ryby gromadzące się pod tym spiętrzeniem, niestety, padają ofiarą kłusowników. Na przykład, wiosną 2005 roku, miały one bardzo zły los, a ich liczba znacząco się zmniejszyła.
Obecnie, w roku 2008, w miejscu, gdzie Strumyk wpada do rzeki Iny, można zaobserwować bobry, które znalazły sobie tam nowe siedlisko. W okresie surowych zim spiętrzenie wody na wysokości pensjonatu Graff często zamarza, tworząc imponującą lodową ścianę, kojażoną przez mieszkańców jako atrakcja. Ostatnie takie zjawisko miało miejsce na początku roku 2009, kiedy to temperatura spadła poniżej -20 °C.
Pozostałe obiekty w kategorii "Architektura wodna":
Struga Marszewska | Kolejowa wieża wodna w GoleniowieOceń: Struga Goleniowska